Ukoliko se obistine tvrdnje EU zvaničnika da bi Rusija mogla da prekine sve isporuke gasa u EU prije zime, prijeti li Evropi najhladnija zima ikada? Oko jedna četvrtina ukupne energije koja se koristi u Evropskoj uniji je prirodni gas, a mnoge zemlje EU uvoze skoro sve svoje zalihe. Neke zemlje EU se takođe u velikoj mjeri oslanjaju na jedan izvor ili jednu transportnu rutu za većinu svog gasa.
Prije sukoba u Ukrajini, Evropa je uvozila oko 40 odsto potrebnih količina prirodnog gasa iz Rusije, ali je sada to oko 20 odsto.
Udio u snabdijevanju EU gasom iz Rusije pao je sa preko 40% u 2021. na samo 20% u junu 2022. Prazninu od preko 300 teravat sati u prvih šest mjeseci 2022. u odnosu na 2021. do sada su popunili uglavnom 240 TWh dodatnog uvoza tečnog prirodnog gasa (LNG). Gazprom je raskinuo nekoliko dugoročnih ugovora o snabdijevanju sa svojim komercijalnim partnerima iz EU, a veliki je rizik da će Rusija prekinuti sve isporuke u EU prije zime, ako to smatra strateški korisnim.
Krajem juna šef Međunarodne agencije za energetiku upozorio je da bi Rusija ove zime mogla da prestane da isporučuje gas Evropi, ali da ne vjeruje da će doći do potpunog prekida.
“Verujem da potpuni prekid nije najverovatniji scenario, ali da Evropa mora da poradi na planovima za vanredne situacije za svaki slučaj“, rekao je Birol za BBC.
Oko 43% prirodnog gasa koji se troši u EU dolazi iz Rusije, prema EU Eurostat, dok ostatak dolazi iz Norveške, Bliskog istoka, SAD-a i Sjeverne Afrike.
Nestašica ruskog gasa u Njemačkoj
Njemačka se nalazi pred najvećom krizom koju je zemlja ikada vidjela, saopštili su njemački poslodavci.
Nalazimo se pred najvećom krizom koju je zemlja ikada vidjela, upozorava predsjednik Udruženja poslodavaca Njemačke (BDA) Rajner Dulger.
“Sve ukazuje na to da ćemo imati nestašicu ruskog gasa ili da Rusija duže neće ništa isporučivati”, kazao je Dulger za dnevnik Zidojče cajtung.
On je ukazao da bi obustava isporuke ruskog gasa dovela njemačku privredu pred ozbiljne probleme.
“To neće biti ograničeno samo na industriju, već će pogoditi sve. Moramo iskreno sebi priznati izgubićemo blagostanje koje smo godinama gradili”, podvukao je Dulger.
I Francuska priprema rezervni plan
Francuska od Rusije dobija oko 17 odsto od ukupnih isporuka gasa zbog čega je manje zavisna od ostalih susjednih zemalja, ali Pariz priprema rezervne planove.
“I Francuska administracija priprema se za potpuni prekid isporuka ruskog gasa, što smatra najvjerovatnijim dešavanjem”, rekao je francuski ministar finansija Bruno Le Mer.
Potpuni prekid dovoda gasa predstavljao bi problem jer su ugašeni brojni nuklearni reaktori u atomskim centralama.
“Mislim da je potpuni prekid isporuka ruskog gasa realna mogućnost. Moramo se pripremiti za takav slijed događaja. Bilo bi neodgovorno ignorisati takvu mogućnost”, naglasio je Le Mer na marginama konferencije o poslovanju i ekonomiji na jugu Francuske.
EU planira mjere za slučaj obustave isporuke ruskog gasa
EU priprema plan za slučaj prekida isporuka ruskog gasa, koji predviđa ograničenje maksimalne temperature grijanja zgrada, kancelarija i komercijalnih prostora na 19 stepeni.
Nacrt plana za vanrednu situaciju Evropske komisije, čije dijelove teksta je objavila agencija DPA, a prenose austrijski mediji, ističe da hitno djelovanje može smanjiti za jednu trećinu posljedice naprasnog prekida snabdijevanja.
Preduzeća, koja mogu zamijeniti gas za drugi energent, trebalo bi da smanje potrošnju gasa, navodi se u tekstu. Cilj je da se zaštiti industrija, koja je posebno važna za lanac snabdijevanja i konkurentnost.
Takođe i privatna domaćinstva se pozivaju da dobrovoljno smanje potrošnju.
Prioritet za snabdijevanjem gasom domaćinstva i bolnice
Već postojeća pravila predviđaju, da u slučaju nestašice gasa, domaćinstva i bolnice imaju prioritetan status u snabdijevanju.
Inače plan Evropske komisije trebalo bi 20. jula biti i zvanično predstavljen.
Simulacije regulatornog tela ENTSO-G su pokazale da bi obustava isporuka u julu vodila ka tome da skladišta gasa ne bi bila dovoljno popunjena čime bi na zimu i iduće godine moglo doći do nestašice gasa. Ukoliko bi do prekida isporuka došlo u oktobru ili kasnije bilo bi manje problema sa pokrivanjem potražnje na zimu.
Komisija ukazuje da je Rusija već drastično smanjila isporuke, koje sada odgovaraju na manje od 30 odsto od prosjeka perioda od 2016. do 2021. To je, navode, dovelo do istorijski velikih cijena energenata, kao i visoke inflacije.Komisija ističe da ne postoje naznake da bi se situacija mogla poboljšati, već ukazuju da će se pogoršati.
Redakcija Likvidno
Dodaj komentar